Gerda Alexander (ur. 15 lutego 1908 w Barmen (Niemcy); zm. 21 lutego 1994 w Barmen).
O metodzie
Metoda Gerdy Alexander jest metodą reedukacyjną, polegającą na świadomej regulacji napięcia w poszczególny grupach mięśniowych poprzez stosowanie odpowiedniej gimnastyki rozluźniającej. Jej założenia przypominają z zasad relaksacje stopniową metodą Jacobsona, to znaczy mają zapewnić ćwiczącemu jak najbardziej ekonomiczne ruchy, doprowadzając jego układ mięśniowy do tzw. stanu eutonii.
Stan eutonii uwarunkowany jest współdziałaniem potrójnego unerwienia mięśni. Unerwienie somatyczne ma za zadanie regulowanie funkcji skurczu i zużycie energii. W eutonii uzyskuje się maksymalny wysiłek przy minimalnym zużyciu energii. Unerwienie autonomiczne zapewnia optymalne wykorzystanie funkcji krążenia i oddychania – zarówno podczas pracy, jak i w okresie wypoczynku. Unerwienie gamma reguluje napięcie mięśniowe zarówno wysiłkowe, jak i spoczynkowe w granicach niezbędnych dla utrzymania równowagi psychofizycznej.
W praktyce stan eutonii osiąga się przez polepszenie percepcji czuciowo-zmysłowej z uwzględnieniem czucia powierzchniowego i głębokiego oraz przez kształtowanie obrazu ciała w przestrzennym odczuciu własnego wnętrza.
Wizerunek ciała nie jest stabilny i odporny na oddziaływanie otoczenia. Może się zmienić pod wpływem nastroju lub uwag (pozytywnych lub negatywnych) innych ludzi. Dlatego, istotnym jest świadome kreowanie własnego wizerunku i nauka swojego ciała i zachowań. Pomaga to w uświadomieniu sobie funkcjonowania i czynności narządów wewnętrznych i układu kostno-mięśniowego oraz w stworzeniu prawidłowego wizerunku ciała z punktu widzenia fizyczności.
Wizerunek ciała każdego, tworzy źródło emocji związanych z tą oceną, które mogą wpływać na zachowania w różnych sytuacjach. Można zaobserwować znaczną różnicę pomiędzy osoba znającą i rozumiejącą swoje ciało, będąc z niego zadowolona w porównaniu z osobą, która nie lubi swojego ciała, nie wie jak może się ono zachować.
Prawidłowa samoocena może pozwalać na osiąganie sukcesów zawodowych czy też interpersonalnych, podczas gdy negatywna może powodować wycofanie i izolację. Percepcja ciała oddziałuje na nasza pewność siebie, cele jakie sobie stawiamy, plany, ludzi jakich poznajemy i z jakimi wchodzimy w związki oraz na ogólne poczucie zadowolenia z życia. Doskonalenie percepcji polega na rozwijaniu techniki kontaktu człowieka jako jednostki psychofizycznej z otaczającym środowiskiem, z przyrodą, z miejscem pracy i wypoczynku itd.
Pierwszy krok
Punktem wyjścia do osiągnięcia stanu eutonii są codzienne czynności ruchowe, codzienna działalność sportowa i zawodowa odtwarzająca ruchowo-przestrzenny obraz ciała i wskazująca skuteczne sposoby profilaktyki oraz terapii w różnych zaburzeniach psychosomatycznych i nerwowowegetatywnych.
Uświadomienie sobie stosunków wewnętrzno-przestrzennych własnego ciała pozwala usprawnić krążenie, polepszyć oddychanie i udoskonalić koordynację ruchów, a także przyspieszyć regenerację powysiłkową ustroju.
Ułożenia kontrolne ciała wskazują, czy mięśnie zachowują normalną długość i napięcie oraz czy funkcja stawów jest optymalna. Są to dwa niezbędne warunki dobrej postawy i eutonicznej motoryki.
Trening eutoniczny opiera się na rozciąganiu rozumianym jako przeciwdziałanie oporowi, jaki stawia ziemia lub partner oraz na swobodnym rozciąganiu w przestrzeni.
Stopniowy progres
Zależnie od indywidualnego okresu rozwojowego, każda ze stosowanych technik daje sposobność do wyrażenia swej osobowości. Stopniowo każdy uczy się używać eutonicznej motoryki we wszystkich czynnościach życiowych. Początek ma miejsce przy zauważaniu pojedynczych partii ciała i ich minimalnego napięcia. Krok po kroku, dochodzi się do czucia całego ciała. W ruchach bardzo złożonych kształtuje się zdolność różnicowania i regulowania poszczególnych form napięcia w całym ciele.
Jeśli prosty ruch zostanie wykonany niezgrabnie, może spowodować przykre doznania emocjonalne. Należy tę formę ruchu wyeliminować, aby uzyskać ogólny stan eutonii.
Podobnie należy szukać optymalnych warunków wypoczynku dla grupy mięśni nie pracujących w momencie gdy pracuje inna grupa mięśniowa. W ten sposób, stopniowo uzyskuje się reedukację globalną ustroju i panowanie nad samym sobą.
Zanim jednak wszystkie ruchy osiągną najwyższy poziom ergonomii i precyzji, konieczne jest - podobnie jak w Treningu autogennym Schultza – uprzednie nabycie praktycznej umiejętności zupełnego odprężenia.
Między umiejętnością rozluźnienia ciała a umiejętnością odprężenia się psychicznego istnieje ścisła zależność, stanowiąca podstawę głównych metod relaksu zarówno globalnych jak i analitycznych czy reedukacyjnych.
Autor: Jakub Czaja
Źródła:
Teoria i metodyka ćwiczeń relaksowo-koncentrujących, pod redakcją Stanisława Grochmala – Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich